لطفا پنجاه روز سخنرانی نکنید!
محفل: به گزارش محفل، یکی از نتایج تجاوز دوازده روزه اسرائیل به ایران افشای چهره واقعی این رژیم بود. بسیاری تصور می کردند رژیم صهیونیستی با نظام جمهوری اسلامی دشمنی دارد و این دشمنی متوجه مردم ایران نیست.
برخی حتی بیشتر از این از تبلیغات فریبکارانه این رژیم متاثر شده و اسرائیل را دوستی برای مردم ایران تصور می کردند. بخش بزرگی از این خوشبینی ها در سایه واقعیتهای مشهود تجاوز دوازده روزه فروریخت. مردم در این دوازده روز شاهد بودند آنجایی که منافع اسرائیل اقتضا کند این رژیم از کشتن بیگناهان، زنان و کودکان (چه ایرانی و چه غیرایرانی)، باکی ندارد. فهرست بیگناهان کشته شده در این تجاوز آنچنان طولانی است که رژیم نمی تواند منکر ارتکاب این جنایات شود و فعلاً سکوت را بر توجیه ترجیح داده است.
اما از همین رژیم بی رحم میتوان نکات و درس های بسیاری آموخت. این مورد برای بنده که بخشی از عمر خویش را وقف مطالعات اسرائیل نموده ام، به واقعیتی جدی تبدیل گشته است. رژیم صهیونیستی در رویکرد خود به سیاست از عقل و علم و تکنولوژی بهره بسیاری می برد و این مورد را میتوان در حرکتهای زیرکانه و عالمانه این رژیم جستجو کرد. یکی از این ترتیبات عاقلانه «ممنوعیت موضع گیری مسئولین» در مواقع حساس کشور است. در این شرایط نخست وزیر می تواند اعضای دولت را از موضع گیری در مورد این مورد حساس منع می نماید و در واقع موضع گیری را به شخصیتهای مسئول، که در جریان حساسیت مبحث و جزئیات آن می باشند، واگذار می کند. با این ابتکار عملاً موضع گیری کشور در راه و کانال مشخصی می افتد که مصالح کشور اقتضا می کند و از ابراز نظرات دیگر که امکان دارد مغایر این مصالح باشند جلوگیری به عمل می آید.
در کشور ما متاسفانه این امور مهم و اثرگذار رها شده و از این راه آسیبهای فراوانی متوجه منافع و مصالح ملی شده است. نمونه این موضوع، اوضاع نابسامان موضع گیری در رابطه با تجاوز اسرائیل و یا مذاکرات هسته ای با طرفهای غربی است. در این اوضاع همه مسئولان و مقامات لشگری و کشوری به خود حق می دهند در مورد این امور حساس و سرنوشت ساز اظهارنظر کرده و آنرا موضع جمهوری اسلامی بنامند. خیلی از این افراد در جریان مصالح عالیه کشور و جزئیات موضع گیری مسئولان و حساسیتهای بین المللی و... نیستند و مواضعی اتخاذ می نمایند که مخل سیاست کشور در این حوزه است. ظاهرا مسئولینی که اطلاع کمتری از اوضاع بین المللی دارند (یا حداقل به یک زبان خارجی برای دنبال کردن تحولات بین المللی مسلط نیستند) اشتیاق بیشتری برای اظهارنظر و تحلیل تحولات بین المللی دارند. این مواضع، که با واقعیتهای بین المللی بیگانه است، معمولاً با اوضاع بین المللی تناسبی نداشته و به راحتی به لقمه های چربی برای دستگاههای تبلیغاتی و سیاسی دشمن تبدیل می شود.
ارگانهای مسئول در اسرائیل، که مسئول رصد این اظهارات می باشند، انباری از اظهارات نابجا و حساب نشده را در دست دارند که می توانند هر زمان که اراده کنند روابط ایران با هر کشوری در جهان را به آتش بکشند! این اظهارات عمدتا در سخنرانی های مردمی مسئولان – آنگاه که سخنرانان می خواهند قدرت و خوبی ما و بدی دیگران را به رخ جمع بکشانند و آنها را مملو از هیجان و احساس پیروزی و خوشبختی نمایند – ظهور می نماید. حجم این موضعگیریهای مخرب در حدی است که یک بخش مهم از کار وزارت خارجه (و سایر ارگانهای مسئول) رفع و رجوع و به بیانی دیگر ماست مالی کردن این افاضات است. این کار البته برای محدود کردن خسارات صورت می گیرد و هیچ گاه نمی تواند اثرات منفی آنها را به طور کامل خنثی نماید.
با توجه به این حقیقت تلخ و همینطور شرایط حساس کشور و توانایی فوق العاده اسرائیل در سو استفاده از این اظهارات در جهت تخریب ابتکارات دیپلماتیک ایران، ضروری است اتخاذ موضع رسمی در مورد مسایل حساس تنها به مقامات مسئول محدود و منحصر شده و سایر مسئولان، شامل لشگری و کشوری، از اتخاذ موضع و سخنرانی در مورد این موضوعات – مذاکرات هسته ای و مذاکرات با کشورهای غربی – منع شوند. ضروری است این ممنوعیت حداقل برای پنجاه روز - تا مهلت مقرر برای پایان این فرایند در۹ شهریور - دوام داشته باشد. خوشبختانه در مرحله فعلی همه سخنگویان رسمی دولت، شامل سخنگوی دولت، وزیر امور خارجه و سخنگوی وزارت خارجه، از متخصصان و سخنگویان با تجربه ای می باشند که به کار خود مسلط هستند و در مورد مسایل خارجی عاقلانه و مسئولانه موضع می گیرند. این افراد می توانند مواضع کشور را به خوبی تبیین نموده و امکان سو استفاده از مواضع رسمی ایران را به حداقل برسانند.
این ممنوعیت، که می تواند از جانب شورایعالی امنیت ملی، برقرار شود البته تنها متوجه مسئولان و مقاماتی است که جایگاه رسمی دارند و مواضع آنها می تواند موضع رسمی کشور قلمداد گردد. اما سایر افراد باید در عرضه نظر و تحلیل آزاد باشند. این نظرات البته مختلف و گاه متعارض است. این اقتضای آزادی نظر است و نمی توان جلوی آنرا گرفت. اگر شری هم بر آن مترتب باشد در مقابل خیرکثیر حاصله ناچیز است. براین اساس برخی حساسیتها و نداها در این حوزه برای محدود کردن و بستن دهان تحلیل گران و نظریه پردازان هم مقرون به صواب نیست. بزرگ کردن نظر یک نویسنده یا تحلیل گر بعنوان خیانتی به کشور در این رابطه قابل ارزیابی است.
آنچه خطرآفرین است و می تواند پرونده ایران را در سطح بین المللی سنگین یا مخدوش نماید، مواضع مسئولان رسمی است و الا نظام در مقابل اظهارات شهروندان عادی مسئولیتی ندارد. اتفاقا در این حوزه هم فضای اسرائیل می تواند بعنوان یک الگوی قابل استفاده مورد توجه قرار گیرد. در این رژیم (که در مواقع لازم مسئولان از موضع گیری منع می شوند)، منابع غیررسمی دست بازی برای ابراز نظر و موضع گیری دارند و در واقع حکومت اسرائیل برای ارسال پیامهای غیررسمی خود از این فضا استفاده فراوانی می برد. در ایران هم این فضا می تواند برای ارسال پیامهای غیررسمی مورد استفاده قرار گیرد و چون مسئول این اظهارنظر خود افراد، و نه حکومت، می باشند از ناحیه موضع گیریهای تند یا کند این افراد صدمه ای متوجه منافع و سیاست ملی نمی گردد. همینطور این فضای آزاد باعث می شود همه نگاهها و دیدگاهها در مورد مسایل حساس کشور مطرح شده و دراین میان نظرات عالمانه و عاقلانه برتری و قوت خود نسبت به دیدگاههای دیگر را نشان داده و از این مسیر مسئولان امر از اتاق فکری به وسعت همه اندیشمندان و دلسوزان کشور برخوردار و بهره مند شوند.
* استاد مطالعات اسرائیل – دانشگاه تهران
منبع: محفل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب