رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان:
جهان اسلام تا عمق اروپا از انقلاب اسلامی و مردم ایران حمایت کردند
به گزارش محفل رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان درباره تأثیر انقلاب اسلامی بر ملت های منطقه اظهار داشت: جهان اسلام تا عمق اروپا از انقلاب اسلامی و مردم ایران حمایت کردند.
عباس خامه یار در گفتگو با دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای اضافه کرد: یکی از نکات اساسی که امروز ملت ها و اندیشمندان بر مبنای آن، انقلاب اسلامی ایران را مورد ارزیابی قرار می دهند و تاکید می کنند که انقلاب اسلامی باثبات است و از اهداف اولیه خود عدول نکرده است، بحث حمایت رهبران و ملت ایران از قدس، از فلسطین و مردم فلسطین است. این یکی از شاقول های اساسی و سنگ محکی برای انقلاب اسلامی و پایداربودن آن در جهت تحقق اهداف اولیه خود به حساب می آید.
انقلاب اسلامی تنها منحصر به ایران نبوده است چون که قبل از پیروزی انقلاب نشانه هایی در خصوص علاقه مندی برخی ملت ها و نیز شماری از گروه ها و جریان های غیرایرانی به انقلاب وجود داشته است. علت اصلی این علاقه مندی نیز به خصوصیت های شاخص انقلاب اسلامی همچون اسلامیت، آزادی خواهی، عدالت طلبی و دیگر خصوصیت های آن باز می گردد. با عنایت به این مسئله، آیا انقلاب اسلامی از جانب ملت ها، شخصیت ها و یا گروه ها و سازمان های خارجی و غیرایرانی مورد حمایت قرار گرفت؟ کمک ها و حمایت ها به طور عمده در چه زمینه هایی متمرکز بودند و چه اقدامات مهمی در این حوزه انجام گرفت؟
خامه یار: در آن زمان، شرایط بگونه ای بود که بعد از تحولاتی نظیر فروپاشی امپراتوری عثمانی، شکست اعراب در جنگ با رژیم صهیونیستی، ایجاد بلوک بندی های گسترده، گسترش لیبرالیسم، کاپیتالیسم و سرمایه داری و نیز گسترش کمونیسم توسط اتحاد جماهیر شوروی که ملت های مسلمان را هدف قرار داده بود، فضای ناامیدی سراسر جهان اسلام را فراگرفته بود؛ اما در نهایت تحولات ایران و انقلاب اسلامی امیدی در دل این ملت ها ایجاد کرد. ملت ها تصور می کردند خلل و ناامیدی که در جای جای کشورهای اسلامی به وجود آمده است، می تواند توسط انقلاب اسلامی، اندیشه های امام راحل و انقلابیون ایرانی پُر شود.
لذا به صورت جدی، در تمامی حوزه ها یک حمایت همه جانبه از انقلاب اسلامی صورت گرفت و ما شاهد خیز بلند جوانان در کشورهای مختلف و ریختن آنها به خیابان ها در پشتیبانی از انقلاب اسلامی بودیم. انتشار افکار و اندیشه های اندیشمندان و فرهیختگانِ انقلاب اسلامی در جای جای کشورهای اسلامی بی سابقه بود. اگر شمال آفریقا را در نظر بگیریم، ما این حمایت را در سودان مشاهده کردیم. این در شرایطی است که در آن زمان، یک رژیم مستبد تحت رهبری جعفر نمیری بر سودان حکمرانی می کرد. افزون بر این، دانشگاهیان در کنار انقلاب اسلامی ایستادند. شخصیت های بزرگی نظیر صادق المهدی، حسن الترابی و محمد مکی به شدت از انقلاب اسلامی حمایت کردند. جنبش اسلام گرای سودان که بخشی از جمعیت اخوان المسلمین بود آشکارا از انقلاب اسلامی حمایت کرد. کتاب های انقلابیون ایران، روشن فکران و علمای ایران در سودان دست به دست می گشت، ترجمه و منتشر می شد.
از سوی دیگر، در تونس نیز همین صورت گرفت. راشد الغنوشی، نظریه پردازِ شناخته شده در دنیای سیاست و رهبر حزب نهضت تونس و دیگر شخصیت های این کشور حمایت بسیاری در این حوزه به عمل آوردند. در آن زمان، جنبش الاتجاه الاسلامی که بعدها تبدیل به جمعیت النهضه الاسلامیه شد به شدت از انقلاب اسلامی حمایت کردند. در همین حال، مجله المعرفه که نشردهنده اندیشه های روشن فکران و مذهبیونِ اسلام گرایِ تونسی بود، مقالات زیادی را به رشته تحریر در آورد. یک بار در پشت جلد نشریه راجع به امام نوشتند: «عمامة لا کالعمائم»؛ یعنی این عمامه همچون دیگر عمامه ها نیست و متفاوت می باشد. در این کشور همینطور شاهد وصف خصوصیت های امام خمینی (ره) در چارچوب شعر بودیم. خودِ راشد الغنوشی مقاله ای به رشته تحریر در آورد و بگونه ای از زبانِ پیامبر اکرم با نوشتن حدیث، امام خمینی (ره) را کاندیدای خلافت مسلمین معرفی نمود. این اقدام بزرگی بود.
در دیگر کشورها نیز وضعیت به همین شکل بود. بعنوان نمونه، مصری ها در پشتیبانی از انقلاب اسلامی به خیابان ها ریختند. جنبش اخوان المسلمین بعنوان ستون فقرات اسلام سیاسیِ جوامع اهل سنت و بزرگ ترین، فراگیرترین و مؤثرترین جریان اسلام گرای جامعه اهل سنت به شدت از انقلاب اسلامی و اندیشه های امام طرف داری کرد و نسبت به گسترش این اندیشه مبادرت ورزید. افزون بر این، با سفر شاه به مصر و نیز دفنش در این کشور مخالفت جدی صورت گرفت. در اردن به رغم تمامی فشارهایی که وجود داشت، اردنی ها به شدت از انقلاب اسلامی دفاع کردند.
این حمایت ها بخصوص در لبنان جانانه و همگانی بود. شخصیت های نظیری همچون فتحی یکن که اندیشمند بزرگ اهل سنت است و نیز شیخ سعید شعبان از انقلاب اسلامی حمایت کردند. شخصیت هایی شیعی مانند علامه محمدحسین فضل الله، علامه شیخ شمس الدین، شیخ محمدجواد مغنیه جملگی شخصیت های بزرگی بودند که اندیشه های امام را بازنشر دادند. در عرصه عمل نیز نخستین هیاتی که به ایران آمد، از کویت بود. بمحض پیروزی انقلاب اسلامی، هیات بلندمرتبه ای از کویت به منظور تبریک پیروزی انقلاب خدمت حضرت امام رفتند. هیات دیگری متشکل از تمامی طوائف و گروه ها شامل سنی، شیعی و مسیحی، ناسیونالیست ها و ملی گراها از لبنان برای تبریک نزد امام رفتند.
در پاریس نیز شاهد آن بودیم که برخی هیات ها از کشورهای مختلف عربی نزد امام راحل رفتند. تمامی مطبوعات، رسانه ها و مجلاتی نظیر «المعرفه»، «الطلیعه الاسلامیه» و «الأمه» که در واقع ارگان این تشکل ها و جریان های بزرگ اسلامی محسوب می شدند، تمامی شماره های خویش را به انقلاب اسلامی، تبیین اندیشه های امام راحل و اهداف انقلاب اسلامی اختصاص دادند. این بدان معناست که یک حمایت گسترده و بی سابقه از انقلاب اسلامی به عمل آمد. در آمریکای لاتین نیز همین صورت گرفت و انقلاب بعنوان ادبیات مقاومت و ادبیات الهیات عنوان شد و در آنجا امام راحل را احیاگر دین خواندند.
در فلسطین، انقلاب اسلامی یک بارقه امیدی را به وجود آورد. شخصیت های بزرگ مسیحی و رهبران مذهبی مانند اسقف کابوچی به دیدن امام راحل آمدند و با ایشان بیعت کردند. این یک سنت بی سابقه ای در بین مسیحیان بود. افزون بر این، در شبه قاره هند، پاکستان، بنگلادش و هندوستان این حمایت ها وجود داشت. علمای بزرگی مانند امام بخاری و ابوالأعلی مودودی و ابوالحسن ندوی جملگی رهبران بزرگ جریان اسلامی جماعت اسلامی بودند و هر کدام به نحوی با انقلاب اسلامی بیعت کردند. حمایت ها از انقلاب اسلامی در سطح افکار عمومی، در سطح جریان های سیاسی و نیز در سطح نخبگان و علمای دینی و مذهبی بی سابقه بود. به نظر من هیچ انقلابی تا این سطح مورد حمایت فراگیر جریان های مذهبی و فرامذهبی و حتی ناسیونالیسم قرار گرفت.
هجمه گسترده و بعد از آن جنگ فراگیر تحمیلی رژیم صدام ضد انقلاب اسلامی را در همین چهارچوب میتوان تعریف و تبیین کرد. در واقع، حمایت های گسترده، بی سابقه و بی بدیل درحال تبدیل شدن به خطر بزرگی برای رژیم های حاکم بود و تنها راهی که مدنظر آنها قرار گرفت، تهاجم گسترده فیزیکی ضد انقلاب بود. بنابراین، جنگ در این راستا قابل تعریف و تحلیل است. شمار نگاشته ها در پشتیبانی از انقلاب اسلامی امروز از صدها اثر نیز عبور کرده است. کتاب محمد حسنین هیکل تحت عنوان «مدافع آیة الله» (توپ های آیت الله) در همان ابتدای جان گرفتن انقلاب اسلامی نگاشته شد.
پس از آن بمحض پیروزی انقلاب اسلامی، شخصیتی مانند فهمی هویدی، کتاب ماندگار «ایران از درون» را به رشته تحریر درآورد. تمامی این اقدامات در تنویر افکار عمومی جهان عرب و کشورهای اسلامی نقش بزرگی ایفاء کردند. کشورهای عربی هم که در آن زمان بعنوان کشورهای جبهه پایداری معرفی می شدند، لیبی، الجزایر، سوریه بودند که هم حکومت هایشان و هم مردمشان از انقلاب اسلامی حمایت کردند. این دولت ها فضای بیشتری را برای مردم خود جهت پشتیبانی از انقلاب اسلامی، فراهم کردند. اقلیت های دینی و یا مسلمانانی که در جای جای اروپا و یا آمریکا حضور داشتند همین حمایت ها را به عمل آوردند.
حامد الگار، روژه گارودی، کلیم صدیقی و ظفر بکداش، کتاب هایی را در پشتیبانی از انقلاب اسلامی نگاشتند. این شخصیت ها همگی هم در انگلیس، هم در کانادا و هم در آمریکا به منظور تبیین انقلاب اسلامی، همایش های بزرگی را در جای جای کشورهای مذکور برپا کردند. آنها در چهارچوب قوانین کشورهای میزبان، اندیشه های انقلاب اسلامی را نشر می دادند. بنابراین، آنها نقش بزرگی بر عهده داشتند. همینطور من به یاد دارم که روزنامه کرسنت که توسط کلیم صدیقی و ظفر بکداش در لندن و کانادا به صورت هم زمان منتشر می شد، این نقش را ایفاء کرد. این فضا یک فضای حمایتی گسترده بود.
نقش رسانه های غیرایرانی در پشتیبانی از انقلاب اسلامی را چطور ارزیابی می کنید؟ این رسانه ها در کمک به انقلاب ایران چه نقشی ایفاء کردند؟ کدام رسانه ها در این حوزه فعالیت کردند و چه اقدامات شاخصی انجام دادند؟
خامه یار: انقلاب اسلامی در آن زمان یک انقلاب آزادی خواه، ضداستبدادی، ضداستعماری، ضدامپریالیستی و استکبارستیز معرفی شده بود. تمامی رسانه ها شامل رسانه های دارای گرایش اسلامی از انقلاب اسلامی حمایت کردند. البته در آن زمان، رسانه ها به خاطر محدودیت های موجود کمتر گرایش اسلامی داشتند، اما بااین حال، رسانه ها در پشتیبانی از انقلاب نقش بزرگی ایفاء کردند. السفیر که روزنامه پُرتیراژ و روزنامه اول جهان عرب بود، نقش بزرگی در پشتیبانی از انقلاب اسلامی ایفاء کرد.
طلال سلمان، سردبیر این روزنامه به پاریس رفت و با امام راحل ملاقات کرد. او به تهران نیز آمد. این شخصیت لبنانی همواره صفحات بزرگ و مهم السفیر را در اختیار انقلاب اسلامی و انقلابیون قرار می داد. روزنامه راستگرای النهار که یکی از روزنامه های پُرشمار جهان عرب بود، ویژه نامه های خاص و ویژه ای را به انقلاب اسلامی اختصاص می داد. بعضی از مسؤلان و خبرنگاران این روزنامه به پاریس رفتند و با امام راحل در نوفل لوشاتو مصاحبه کردند. همان گونه که پیش تر اشاره کردم، تمامی ارگان های احزاب و گروههای سیاسی مثل نشریه الطلیعه الاسلامیه، المعرفه، الأمه، المجتمع و... جملگی نشریه های وابسته به گرایش های اسلامی در جای جای کشورهای عربی بودند و نقش مهمی در پشتیبانی از انقلاب ایفاء کردند.
روزنامه های ترکیه و متعلق به اسلام گرایان نیز این حمایت را به عمل آوردند. رهبر جریان اسلامی ترکیه بزرگ ترین حمایت را از انقلاب اسلامی به عمل آورد. اساساً میتوان اظهار داشت که یک حمایت یکپارچه توسط رسانه ها از انقلاب اسلامی انجام شد بگونه ای که حتی بعضی از رسانه های رادیویی آن زمان علیرغم وابستگی شان به قدرت های بزرگ به اجبار مجبور بودند موضعی نسبتاً بی طرفانه ای را تا جایی که برایشان مقدور بود، اعمال کنند. رادیو لندن عربی و رادیو مونت کارلو که یکی از بزرگ ترین رادیوهای جهان عرب بود و به دولت فرانسه وابستگی داشت بعنوان منبعی برای افکار عمومی جهان عرب محسوب می شد و تلاش می کرد تا جایی که امکان داشت و محدودیت ها اجازه می داد، به انعکاس اخبار انقلاب اسلامی بپردازد. همین وضعیت در تمامی رسانه های آن زمانِ جبهه پایداری نظیر سوریه، تونس، الجزایر و سودان وجود داشت.
بازتاب های برجسته پیروزی انقلاب اسلامی در سطح منطقه و جهان چگونه بود؟ بعد از پیروزی انقلاب به طور عمده سران چه کشورهایی جمهوری اسلامی را مقصد سفر خود انتخاب کردند و این سفرها چه نتایجی را برای انقلاب به دنبال داشتند؟
خامه یار: اولین کشورهایی که در برابر انقلاب اسلامی موضع گیری کردند، کشورهایی بودند که به نحوی با رژیم شاه در تقابل بودند. این کشورها بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، نسبت به ارسال پیام تبریک مبادرت ورزیدند. تعداد کشورهای آمریکای لاتین بیشتر از دیگر کشورها بود. در میانِ کشورهای عربی، بیشتر الجزایر و سوریه و لیبی در این حوزه پیشتاز بودند. در سطح مردمی، تقریباً بیشتر جوامع اسلامی بخصوص جوامعی که کمتر تحت فشار بودند، هیات های بزرگی را به ایران فرستادند و دیدارهایی نیز انجام شد.
نخستین دیدار شاید به دیدار یاسر عرفات مربوط می شد که به منظور تحویل گرفتن سفارت فلسطین به ایران آمد و این یک پدیده بی سابقه بود. تا آن زمان، فلسطینیان هیچ گونه دفتر نمایندگی در هیچ یک از نقاط جهان به صورت رسمی نداشتند. بنابراین، تبدیل سفارت اسرائیل در مرکزیت تهرانِ آن روز به سفارت و دفتر نمایندگی فلسطین، بازتاب بزرگی در دنیا داشت و مثل توپ صدا کرد. آقای عرفات وارد تهران شد و سفارت را تحویل گرفت. بعد از آن، به یاد دارم که هیات کنفرانس اسلامی از سوی رئیس جمهور سنگال که رییس کنفرانس اسلامی بود به منظور تبریک گفتن پیروزی انقلاب اسلامی با امام رحمةالله ضد ملاقات کرد. هیات های رسمی از دیگر کشورها نیز کم وبیش آمدند. این وضعیت تا زمان شروع جنگ تحمیلی ادامه داشت. با شروع جنگ تحمیلی، برخی محدودیت ها در سفرها بوجود آمد.
به این مسئله نیز باید اشاره کنم که تقریباً بدون استثناء تمامی فرهیختگان، شخصیت ها و اندیشمندان مسلمان یا به صورت هیات، یا جداگانه و یا در چارچوب کنفرانس های بزرگی که در آن زمان تحت عنوان کنفرانس های ائمه جمعه جهان برگزار می شدند، در ایران حضور بهم رساندند و پیروزی انقلاب را تبریک گفتند. آنها در مراسم هایی که به مناسبت سالهای آغازین پیروزی انقلاب اسلامی و سالگرد انقلاب تشکیل می شد و یا در همایش هایی که به نام همایش های جنبش های اسلامی در تهران برپا می شد، مشارکت داشتند.
در واقع، آنها فضایی را ایجاد کردند که میتوان اظهار داشت که بدون استثناء تمامی محبان، طرف داران و هواداران فرهیخته انقلاب اسلامی و آزادی خواهان، رهبران مذهبی جملگی هر کدام به یک مناسبت یا بنا بر دعوتی که از پیش هماهنگ می شد، به ایران می آمدند و از نزدیک، پیروزی انقلاب اسلامی را به رهبران و مسؤلان ایران تبریک می گفتند؛ حتی بعضی از شخصیت ها هواپیماهای اختصاصی کرایه می کردند و به وسیله آنها به ایران می آمدند.
اتفاق برجسته ای که بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در اولین ساعات انقلاب در ایران رخ داد، تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی بود. این اقدام چه پیام هایی را به صهیونیست ها و متحدان غربی-عربی آنها مخابره کرد؟
خامه یار: اساساٌ، انقلاب اسلامی انقلاب ضداستعماری و ضداشغالگری بود. امام راحل در ابتدای نهضت پانزده خرداد، سخنرانی معروفی در عصر عاشوراء در روز چهاردهم خرداد سال ۱۳۴۲ در فیضیه داشتند. به رغم این که این نهضت یک نهضت ضداستبدادی، ضددیکتاتوری و ضد رژیم شاه بود و شاه را هدف قرار داده بود، اما در همان سخنرانی، امام راحل پیوندی را میان استبداد و استعمار و میان شاه و رژیم صهیونیستی قائل بودند. فلسفه گِره زدن این دو مقوله به یکدیگر شاید امروز برای ملت ها روشن تر است.
امام راحل در آن سخنرانی، پانزده بار نام شاه را بردند، اما هجده بار به نام اسرائیل اشاره کردند. این نشان داده است که نهضت امام راحل علاوه بر خصوصیت های ضداستبدادی و ضددیکتاتوری، اساساً، یک نهضت ضداستعماری بود. این روند ادامه داشت تا این که بلافاصله در شب پیروزی انقلاب، مردم شعار «امروز ایران، فردا فلسطین» را سر دادند. با این اندیشه و با این ظلم ستیزی و اشغالگری ستیزی که جزو پیام های انقلاب محسوب می شد، طبیعی بود که پایگاه استعمار در قلب جمهوری اسلامی و در قلب تهران منهدم بشود و از بین برود و [این پایگاه] به آزادی خواستار و مردم اصلی سرزمین های اشغالی هدیه بشود. این یک اقدام سمبلیک و تأثیرگذار بود و باعث شد تا روحیه فلسطینیان، ملت ها، آزادی خواستار و مبارزان ضداستعماری بالا برود.
این رویداد با اقدامات بعدی که امام رحمةالله ضد انجام دادند نظیر اعلام آخرین جمعه ماه رمضان بعنوان روز قدس و معرفی هفته وحدت، همراه شد. مصوبات مجلس شورای اسلامی در ارتباط با پشتیبانی از انتفاضه فلسطینیان در طول سالیان بعد نیز همچون دیگر حمایت های انقلاب اسلامی از فلسطین به حساب می آید. این حمایت ها تا به امروز نیز به اشکال مختلف ادامه دارد. این مسئله گویای اهداف والای انقلاب اسلامی در برابر مستضعفان و آزادی خواستار و در برابر قبله اول مسلمانان است.
یکی از نکات اساسی که امروز ملت ها و اندیشمندان بر مبنای آن، انقلاب اسلامی ایران را مورد ارزیابی قرار می دهند و تاکید می کنند که انقلاب اسلامی باثبات است و از اهداف اولیه خود عدول نکرده است، بحث حمایت رهبران و ملت ایران از قدس، از فلسطین و مردم فلسطین است. این یکی از شاقول های اساسی و سنگ محکی برای انقلاب اسلامی و پایداربودن آن در جهت تحقق اهداف اولیه خود به حساب می آید.
منبع: mahfel110.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب