ترجمان در عصر هوش مصنوعی بازهم دیده می شود؟
به گزارش محفل، رشد هوش مصنوعی این گزاره را بیان کرد که دیگر احتیاجی به ترجمه نیست و تقاضا برای متون ترجمه کم می شود و کار ترجمان که اساسا در چارچوب ترجمه است کنار می رود اما ترجمان در واقع یک محتواگردان است.
خبرگزاری مهر، گروه دین، حوزه و اندیشه-سیده فاطمه سادات کیایی:
شماره جدید نشریه ترجمان در حالی به دست مخاطبین خود رسیده که با تغییراتی در شکل و ظاهر همراه بوده و آنان را با فرمی جدید از نشریه رو به رو کرده است. ترجمان که به عنوان نشریه در حوزه علوم انسانی فعالیت دارد عمده تلاش خود در راه انتخاب و ترجمه متون علوم انسانی به کار گرفته است تا آنرا با زبانی قابل فهم به خوانندگان خود عرضه نماید. ترجمان به احترام مخاطبین خود همزمان با انتشار نسخه جدید، در پستی اینستاگرامی به شرح داستان تغییر ظاهری خود پرداخته است و این تغییرات را در راستای سازگاری بیشتر با محتواهای جدید و نیاز مخاطبان عنوان کرده است.
در این خصوص با مرتضی منتظری مقدم سردبیر نشریه به گفتگو پرداختیم تا از کم و کیف تغییرات جدید ترجمان جویا شویم.
*تغییراتی که در شماره جدید ترجمان بوجود آمده و مقرر است ادامه دارد باشد آیا فقط بدنبال جذب یا گسترش مخاطبین است یا نگاههای دیگری در این تصمیم دخیل است؟
مسئله تنها گسترش مخاطب نیست، طبیعتاً مجلات و مطبوعات دنبال مخاطب هستند ولی شرایط داخلی و خارجی ای که در ۱۰ سال قبل به وجود آمد رسانه ها به این سمت برد که اول پایگاه مخاطبین خودرا حفظ و تثبیت کنند و هم نگاهی به گسترش مخاطب داشته باشند. در این ۱۰ سال اتفاقاتی افتاد که هم جنبه بین المللی دارد که متأثر از اتفاقات دنیا است و هم اتفاقات بومی و داخلی و مربوط به کشور ماست که فضای خواندن را بطور کلی تحت تأثیر قرار داده است.
یکی از اتفاقات مهمی که از رویه های بین المللی تأثیر پذیرفته اینست که وقتی ما کارمان را در ترجمان آغاز کردیم شروع کار آغاز شبکه های اجتماعی بود، امروز ۱۰ سال از آن زمان گذشته و شبکه های اجتماعی به تسلطی رسیده اند که فضای رسانه ای دنیا را تحت تأثیر قرار دادند این فقط مربوط به ما نیست، خیلی از محققان و رسانه ها هشدار داده و از معایب و محاسن این ماجرا صحبت کرده بودند. در مجموع نظر کارشناسان اینست که فضای خواندن، مطالعه و تفکر عمیق با حضور شبکه های اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته است.
پیامد دیگر این بود که دنیا اقتصاد رسانه ها دگرگون شد. وقتی با شبکه های اجتماعی مواجه می باشیم ظاهراً محتوای رایگان در اختیار مخاطب قرار می گیرد در صورتیکه رایگان نیست و از چیزی به نام اقتصاد توجه ارتزاق می کنند. از دستاوردهای دیگر شبکه های اجتماعی این بود که اقتصاد رسانه ها را نیز تحت تأثیر قرار داد.
در یکی دو سال اخیر هم حضور هوش مصنوعی و پیشرفت خارق العاده آن، پیش بینی ها نسبت به تحقق قابلیت ها را جلوتر از زمان پیش برد و بعضاً این تصور به وجود آمد که دیگر چه نیاز به ترجمه و نوشتن داریم چونکه با یک دستور میتوان از هوش مصنوعی تقاضا کرد متون را ترجمه کند. در اینجا هم باز اهالی رسانه و محققان و اهالی دانشگاه به نوبه خود هشدارهایی نسبت به استفاده بی رویه از هوش مصنوعی دادند.
این دو اتفاق به شکل کلی فضای خواندن را تحت تأثیر قرار داد و از آنجاییکه ما نیز در چهارراه چنین مباحثی هستیم تلاش کردیم به هشدارها و نظرات مخاطبین دقت کنیم و به شکلی خودمان را مخاطب قرار دادیم تا ببینیم که تکلیف ما در این دور جدید چه می شود.
تغییرات ترجمان هم گرافیکی هم در حوزه طراحی و محتوایی است. در حوزه طراحی و گرافیکی فقط بحث جذابیت نیست بااینکه تلاش کردیم کار جذاب تر شود اما نیاز داشتیم چابک تر هم بشود، از یکنواختی دربیاید و با الگوی طراحی جدید وزن و اهمیت مطالب را نشان دهیم. تغییرات محتوایی برای آنهایی که بازهم به مطالب عمیق و بلند علاقه دارند و برخی که هم مطالب بلند و هم کوتاه تر را ترجیح می دهند وجود دارد. در بخش ترجمه حول یک محور و موضوع پنج شش مطلب به صورتی که موضوع را از جوانب مختلف بررسی کند وجود دارد. بخشی را به عنوان گزارش اضافه کردیم که قبلاً نبود، این بخش ترجمه کامل نیست بلکه مطالب ها را با حفظ زبان و لحن نویسنده فشرده می نماییم. این گزارش از متون سه تا چهار هزار کاراکتری مطالبی با یک حجم یک چهارم را دارد و این مزیت را دارد که تعداد بیشتری محتوا را به این سبک در مجله داشته باشیم. بخش بایگانی، بازخوانی، یادداشت مهم تاریخ و بخش جستار را داریم که حال و هوای ادبی تری دارد، بخش گفتگو را داریم که با چهره مهم می باشد و بخش شرح حال که می کوشد زندگی شخصی و فکری یک آدم مهم و تأثیرگذاری را بیشتر بررسی کند.
*پس قرار نیست در رویکرد اصلی ترجمان تغییری ایجاد شود؟
بحث اینست که چه طور ترجمان را تعریف نماییم. یک برداشت رایج از ترجمان، نشریه ای است که در حوزه ترجمه فعالیت و متن های اصیل و با کیفیت را به زبان مقصد منتقل می کند. اما این تنها بخشی از کار ماست؛ چونکه ما فقط مترجم نبوده ایم. در اینجا مفهوم «محتواگردانی» مطرح می شود، نگاهی فراتر از ترجمه لفظی، که امروز به وضوح درحال ایجاد و تثبیت هویت است. امروزه، گروهی از میانجی های فرهنگی که ممکنست محتواگردان، ویراستار فرهنگی یا با عناوین دیگری شناخته شوند در بین انبوه اطلاعات و محتواهای جهانی، متن های باارزش و نوشته های کیفیت دار را شناسایی، گزینش و همیشه با عنایت به سبک، فرهنگ و نیاز مخاطبِ هدف، بازآفرینی می کنند. این کار برای مخاطبانی که نه تخصص کافی برای دسترسی مستقیم به منابع بین المللی دارند و نه فرصتِ غربالگریِ حجم عظیم محتوا کار مهمی است که در عصر هوش مصنوعی هم باز به آن نیاز داریم.
* بنظر می رسد برخی مخاطبان بر این عقیده هستند که ترجمان که همیشه به عنوان نشریه ای با مطالب عمیق شناخته می شود به سطحی نگری روی آورده و متناسب با سلیقه عامه درحال تغییر مسیر است، نمونه آن هم پرداختن به موضوعات سیاسی روز است.
این موضوع در داستان فلسطین و غزه پررنگ تر شد، اما حقیقت آنست که این رسالت یک رسانه حرفه ای است در دو سه سالی که بخش زیادی از اخبار و تحلیل و گزارش ها به این اتفاق اختصاص دارد ما نیز از بین منابع معتبر بین المللی وقتی با این حجم از محتوا نسبت به یک موضوع رو به رو می شویم به آن بپردازیم و بازتابی از آن در کار ما باشد.
باید قبول نماییم حوزه ای عمیق تر از سیاست وجود ندارد و سیاست چهارراه همه مباحث علوم انسانی است، در واقع پس و پشت خیلی از اتفاقاً امروز سیاست است. بله این مورد مطرح است که چرا به سیاست انضمامی می پردازید، نیاز به این نیست در صورتیکه رویکرد ما از ابتدا این نبوده و علوم انسانی را همراه با مسایل روز و حوزه های دیگر سبک زندگی و شبکه های اجتماعی و غیره دنبال کرده ایم. هیچ گاه هم دغدغه این را نداشتیم که کار انتزاعی و نظری صرف انجام دهیم.
* در این سال هایی که بازار نشر همیشه با مشکلات مالی مواجه بوده ترجمان هم قاعدتاً از این اتفاق مستثنی نمی گردد، با عنایت به این که شکل و حجم ترجمان می طلبد که نشریه پربارتر باشد و همین هزینه آنرا هم بالا می برد، برای این مورد و این که مخاطب از دست نرود چه کردید؟
مشکلات مالی مربوط به امروز و روز گذشته نیست؛ همیشه در حوزهٔ نشر وجود داشته و در دوره های مختلف نیز شکل های متفاوتی به خود گرفته است. در ده سال گذشته، این مشکلات به سبب شرایط اقتصادی، بالاتر از پیش تشدید شده اند و بخشی از آنها ریشه در روندهای بین المللی دارد. امروز اقتصاد جهانی نیز با مسایل و چالش هایی دست وپنجه نرم می کند. ما به سبب تحریمها، فشارها، مشکلات اقتصادی داخلی و همین طور مدیریت های ناصحیح، این شرایط را به شکل شدیدتر و تندتری تجربه می نماییم و البته مستثنی از این قاعده نیستیم.
به همین دلیل، یکی از جنبه های اصلی تغییر و تحول در ترجمان اینست که بتوانیم مجله را بر پایه الگوهایی مبتنی بر تجربیات، ولی متفاوت از الگوهای رایج درآمدی مطبوعاتی امروز و روز گذشته، باز تعریف نماییم و فشار اقتصادی را هم برای خودمان و هم برای مخاطب کاهش دهیم. فروش اشتراک یکی از این راه هاست؛ راهی که مطبوعات در سالهای اخیر هم در نسخه های دیجیتال و هم کاغذی به آن روی آورده اند. این حرکت در مقابل الگوی قبلی است که در آن مطبوعات عمدتا بر تبلیغات تکیه داشتند و بخشی از درآمدشان از این طریق تامین می شد. امّا امروز جهت گیری به سمتی است که پول مستقیماً از خوانندگان دریافت شود و در مقابل، مسئولیت پذیری بیشتری نسبت به آنها داشته باشیم. اگر این رویکرد به یک حرکت جمعی تبدیل گردد و حجم قابل توجهی از مشترکین شکل بگیرد، موجب می شود منافع آنان درنظر گرفته شود و کالا (یا محتوا) با حداقل قیمت به دستشان برسد.
*به این سمت نرفتید که کلاً نشریه را الکترونیکی کنید؟
کار ما اصلاً از سایت آغاز شد و بعد، بنا به استقبال و درخواست مخاطبان، تصمیم گرفتیم نسخه کاغذی هم منتشر نماییم و طی سالهای بعد، شکل کار تغییراتی هم پیدا کرد. در حقیقت، همیشه نسخه الکترونیک فعال و نسخه مجله ای هم در اپلیکیشن های کتاب خوان در دسترس بوده، و گزیده های مطالب را بطور مداوم در شبکه های اجتماعی منتشر کردیم. بدین سبب ما نسبت به فضای دیجیتال بیگانه نیستیم اما هنوز سلیقه و تقاضایی برای خواندن از روی کاغذ و در چارچوب مجله وجود دارد. این مورد خیلی وقت ها بویژه وقتی با متن های بلند سر و کار داریم، چون خواندن از روی سایت همیشه آسان نیست، کمک کننده است و بعضی از مخاطبان ترجیح می دهند این مطالب را از روی کاغذ بخوانند.
این مطلب محفل را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب