در گفت وگو با محفل عنوان شد؛
جامعه آرمانی اسلامی عامل بالعدل و قائم بالقسط است
به گزارش محفل، عضو هیأت علمی دانشگاه دوده اظهار داشت: انسان هایی که گرفتار نیازهای اولیه زندگی خویش هستند و گرفتار حل مشکلات معیشتی، نمی توانند به مناسک و معارف دینی و رشد روحی و معنوی خود توجه داشته باشند.
خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه-نگار احدپور اقبلاغ: عدالت به مفهوم دادن حقوق افراد برمبنای استحقاق و شایستگی آنهاست، بطوریکه هرچیزی را در جای خود می نهد و مانع از تجاوز و ظلم و ستم می گردد، از افضل فضائل و اشرف کمالات است که داشتن آن مستلزم جمع صفات کمالیه و بلکه عین آنهاست. عدالت به عنوان یک بحث اجتماعی و سیاسی دارای اهمیت زیادی می باشد و این عنصر در مبحث اداره حکومت اهمیت بسیار دارد. بنابراین این عنصر از چشم رهبران و امامان شیعه به دور نمانده است.
نقش اصلی اجرای عدالت در جهان بینی اسلامی و جامعه قرآنی، عبارت است از پاکسازی جامعه از افراط و تفریط اقتصادی و معیشتی از راه ایجاد نظامی عادلانه و روابط اقتصادی سالم و قوانین مالی صحیح که ماهیتی تعدیلی داشته باشد و جهت گیری اصلی آن قوانین، تکاثرزدایی و سرشکن کردن پیوسته مال و ثروت و امکانات معیشتی در جامعه باشد.
برای تبیین بیشتر این موضوعات با مسلم نادعلی زاده، پژوهشگر تاریخ تشیع و عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی دوده (ع) به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آنرا می خوانید:
مسلم نادعلی زاده ضمن اشاره به این که برای دستیابی به تعریف اسلام از یک جامعه آرمانی باید به منابع دین یعنی قرآن و روایات و سیره دوده عصمت و طهارت (ع) مراجعه نماییم، اظهار داشت: در قرآن طبیعتاً اشاراتی در این حوزه وجود دارد و با اهمیت ترین تاکید قرآن این است که جامعه آرمانی جامعه ای است که عدل و قسط در آن حاکم است. در حقیقت انبیا الهی مردم را به دو چیز دعوت می کردند، یکی عبادت خداوند و دیگری هم عدالت در مناسبات بین فردی و اجتماعی. خداوند در قرآن کریم می فرماید «ما انبیا را فرستادیم به جهت اینکه مردم قسط و عدل را در جامعه پیاده کنند»، و در حقیقت جامعه آرمانی قرآن، جامعه ای است «عاملاً بالعدل و قائِماً بِالْقِسْطِ»
وی اضافه کرد: تقوا هم که در شخصیت فردی افراد مدنظر قرآن است باز هم از راه عدالت به دست می آید، قرآن می فرماید «اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوی ». یعنی عدالت پیشه کنید که نزدیک ترین راه به تقواست. پس تقوا که در انسان سازی قرآنی مورد توجه است و عدالت که در جامعه سازی قرآنی مورد توجه است. با هم پیوند دارند. یعنی قرآن در مسئله انسان سازی تاکیدش بر روی تقواست و در مسئله جامعه سازی تاکیدش بر عدالت است و اگر جامعه ای به این دو برسد از نظر قرآن جامعه آرمانی و ایده آل است.
نادعلی زاده با اشاره به اینکه در روایات هم همین تأکیدات وجود دارد، عنوان کرد: آن جامعه آرمانی مد نظر حضرت رسول (ص) و حضرت امیرالمومنین (ع) و سایر ائمه معصومین (ع) جامعه ای است که عدالت در همه شئون در آن جامعه پیاده می شود و مردم همگی «عاملاً بالعدل و قائِماً بِالْقِسْطِ» هستند و در رأس همه حاکمیت جامعه، اینطور است. امیرالمومنین (ع) در یکی از خطبه های نهج البلاغه می فرمایند، اگر در جامعه ای نظام حق و اسلامی برپا بشود در آن جامعه اولاً هیچ سرپرست خانواده ای، هیچ انسانی در گذران معیشت به مشکلی بر نمی خورد. هیچ سرپرست خانواده ای گرفتار مشکلات معیشتی نیست در یک نظام اسلامی. در چنین جامعه ای نه به مسلمان و نه به غیر مسلمان ظلم نمی گردد.
وی تصریح کرد: جامعه آرمانی اسلام و جامعه آرمانی دینی، جامعه منهای فقر و ظلم است. یعنی حاکمیت دینی اجازه نمی دهد به کسی ظلم شود و کسی هم گرفتار مشکلات زندگی باشد. چونکه گرفتاری های معیشتی مانع رشد و دینداری انسان هاست. انسان هایی که گرفتار نیازهای اولیه زندگی خویش هستند و گرفتار حل مشکلات معیشتی، نمی توانند به مناسک دینی و معارف دینی و رشد روحی و معنوی خود توجه داشته باشند، پس در روایات مختلفی همچون فرمایش حضرت رسول (ص) «کاد الفقر أن یکون کفراً» (ممکن است فقر به کفر بیانجامد) و یا در روایت دیگری می فرمایند «من لا معاش له، لا معاد له» یعنی کسی که فقیر باشد و از نظر اقتصادی ضعیف و مستضعف باشد، نمی تواند دیندار خوبی باشد. یعنی ما اصلاً نمی توانیم انتظار این را داشته باشیم که به وظایف دینی عمل کند.
این عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی دوده (ع) ضمن اشاره به روایتی از امام کاظم (ع) فرمودند: «لَوْ عُدِلَ فی الناسِ لاَسْتَغْنُوا» اگر عدالت بین مردم حاکم شود، مردم مستغنی می شوند، در جامعه ای هم که عدالت نباشد احکام دینی اجرا نمی گردد، امام علی (ع) می فرمایند، «العدل حیات الاحکام»، یعنی اگر می خواهیم در جامعه احکام دینی رایج باشد و مردم به احکام عمل کنند باید عدالت را اجرا کنید، اگر عدالت نباشد، احکام دینی هم اجرا نمی گردد، اگر عدالت اجرا نشود، انتظار دینداری هم نمی شود از مردم داشت. از آن طرف هم جامعه باید منهای ظلم باشد، در یک جامعه آرمانی اسلامی به هیچ وجه به احدی ظلم نمی گردد.
وی اشاره کرد: در نامه امام علی (ع) به مالک اشتر هست که می فرمایند، «وأشعِرْ قَلبَکَ الرَّحمَةَ لِلرَّعِیَّةِ، و المَحَبَّة لَهُم واللُّطفَ بِهِم» «قلبت را مالامال کن از رحمت به مردم» و در ادامه می فرمایند: «فإنَّهُم صِنفانِ: إمّا أخٌ لَکَ فی الدِّینِ، أو نَظیرٌ لَکَ فی الخَلقِ» چون مردم دو دسته اند، یا برادر دینی تو هستند و مسلمانند و یا اگر هم مسلمان نیستند، انسان هستند. حضرت در ادامه می فرمایند، «و لا تَکونَنَّ علَیهِم سَبُعا ضارِیا تَغتَنِمُ أکلَهُم» مبادا برای آنان چون جانور درنده ای باشی که خوردنشان را غنیمت دانی. «تو نیز نسبت به آنان بخشش و گذشت داشته باش؛ برای اینکه تو بالا دست آنها هستی و به عنوان حاکم باید به همه محبت کنی. پس در جامعه آرمانی اسلامی مردم محبوب حاکمانند و به احدی ظلم نمی شود و احدی مورد تعرض قرار نمی گیرد، حاکام خودشان را خادم مردم و خدمت گذار مردم می دانند به مدلول واقعی کلمه و نه شعاری.
نادعلی زاده اضافه کرد: در مورد جامعه مهدوی، آن چه که در روایات ذکر شده، همان خاصیت های جامعه آرمانی است، جامعه مهدوی هم جامعه ای است که اولاً عدالت در همه شئونش پیاده می شود و در آن جامعه به احدی ظلم نمی گردد. در روایت داریم وقتی حضرت حجت (عج) ظهور کنند، زمین را از قسط و عدل پر می کند. نظام عامل بالعدل و جامعه قائم بالقسط را در جهان پیاده می کند. همانطور که پیش از ایشان جهان پر از ظلم و جور بوده ایشان جهان را پر از قسط و عدل می کنند.
منبع: mahfel110.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب