نوذر شفیعی:
ابتکارات دولت سیزدهم در تغییر رویکرد همسایگان موثر بوده است
به گزارش محفل کارشناس ارشد مسائل بین الملل با اعلان اینکه ابتکارات دولت سیزدهم در زمینه های دیپلماتیک و اقتصادی بر تغییر رویکرد کشورهای منطقه و جهان موثر بوده است، اظهار داشت: آمریکا و متحدانش وقتی در عمل دیدند که فشار بر ایران تاثیر ندارد راه مذاکره با جمهوری اسلامی را در پیش گرفتند.
نوذر شفیعی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایران درباره گفت وگوهای ایران با برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس همچون عربستان و امارات اشاره کرد: مذاکرات بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس را باید به فال نیک گرفت. هرچند تنش ها میان ایران و برخی کشورهای عربی حوزه جنوبی خلیج فارس، تنش هایی نیست که یک شبه قابل حل باشد.
وی در تبیین علل و عوامل منجر به فراهم شدن زمینه های گفت و گو میان ایران و این کشورها اظهار داشت: واقع بینی ایران و این کشورها دراین زمینه یکی از عوامل موثر بوده است. کشورهای منطقه به این درک رسیده اند که ادامه تنش جز از بین بردن فرصت ها، منفعتی برای مردم منطقه ندارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم با اشاره به خروج خفت بار آمریکا از افغانستان اشاره کرد: کشورهای عرب منطقه به این نتیجه رسیده اند که اتکا به قدرت های خارجی نمی تواند تضمین کننده امنیت آنها باشد و بهتر است با کشورهای منطقه که جبر جغرافیا سرنوشت آنها را به هم پیوند زده، سیاست سازگاری را در پیش بگیرند.
شفیعی، سنگین بودن نتایج ادامه تنش ها را از دیگر عوامل موثر بر همگرایی کشورهای منطقه عنوان نمود و اضافه کرد: تحت تاثیر این عوامل کشورهای منطقه تصمیم گرفته اند خط مشی دوستانه ای در قبال یکدیگر در پیش بگیرند.
وی، ادامه و تثبیت همگرایی شکل گرفته در منطقه را منوط به تبعیت از فرمول خاصی دانست و اظهار داشت: اعتمادسازی، اطمینان سازی و در نهایت تعامل و همکاری سه مرحله ای هستند که کشورهای منطقه باید برای تثبیت این همگرایی بپیمایند.
این استاد دانشگاه اشاره کرد: ما الان در مرحله ای هستیم که کشورهای منطقه می کوشند اعتماد یکدیگر را جلب کنند و در مرحله اعتمادسازی به سر می بریم و این مذاکرات و آمد و شدها هم نشانه ای از حرکت در این راه است. پس از اینکه این اعتماد حاصل شد، این کشورها به سمت اطمینان سازی حرکت می کنند و اطمینان موجب می شود که کشورها به سمت تعامل و همکاری پیش بروند.
شفیعی ابتکارات دولت سیزدهم در زمینه دیپلماتیک و اقتصادی را بر تغییر رویکرد کشورهای منطقه موثر دانست و اشاره کرد: ایران با ابتکارات دیپلماتیکی که به خرج داده توانسته بطور شایان توجهی فشارهای آمریکا را کم کند و کشورهای عربی وقتی در عمل دیدند که فشار بر ایران تاثیر ندارد راه همکاری با جمهوری اسلامی را در پیش گرفتند.
کارشناس مسائل بین الملل درباره تاثیرات عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای در شروع به کار دولت سیزدهم اظهار داشت: در ادبیات روابط بین الملل، قدرت وجوه مختلفی دارد. یکی از این وجوه، قدرت نهادی است. منظور از قدرت نهادی این است که کشورها با عضویت در نهادها و سازمان های مختلف برای خودشان ایجاد قدرت می کنند.
ایران در قالب سیاست همسایگی اکو را احیا کند
شفیعی اشاره کرد: عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و افق هایی که عضویت در این سازمان برای همکاری اقتصادی و سیاسی با ایران گشوده موجب می شود فشارها و اعمال محدودیت های آمریکا و متحدانش در بین کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در عمل کارآیی خودرا از دست بدهد.
وی با اعلان اینکه اساساً سازمان ها تکیه گاه محکمی برای کشورها محسوب می شوند، اظهار داشت: ایران می تواند بوسیله کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، محدودیت های ناشی از تحریم های آمریکا را جبران کند بنابراین، عضویت ایران در این نهاد منطقه ای به افزایش قدرت ایران و ناامید ساختن دشمنان برای اعمال فشار منجر می شود.
سخنگوی پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به این که دبیرخانه سازمان همکاری اقتصادی اکو در تهران است و ایران از موسسان این سازمان است، اظهار داشت: برخلاف سازمان همکاری شانگهای که یک سازمان پیشروست، اکو باوجود پتانسیل های بالقوه فراوان، یک سازمان فرسوده و ناکارامد است پس اعضا اگر بخواهند از ظرفیت های این سازمان استفاده کنند باید بتوانند دبیرخانه سازمان را فعال و علاقه به همکاری را در بین اعضا تقویت نمایند.
شفیعی از اعضای اکو خواست نگذارند این نهاد منطقه ای از حیز انتفاع ساقط شود و اضافه کرد: خیلی از نهادهای بین المللی در نتیجه از میان رفتن موضوعیت آنها یا ناکارآمدی از بین می روند. باتوجه به این که اکو حالا در وضعیت مطلوبی به سر نمی برد ایران می تواند در قالب سیاست همسایگی، این سازمان را احیا کند و احیای آن به سود جمهوری اسلامی و کشورهای عضو است.
باید بین سیاست همسایگی و «سیاست تبعی» سازگاری ایجاد کنیم
وی با اشاره به ظرفیت های منطقه برای خنثی کردن تحریم های ایران نیز اظهار داشت: کشورهای منطقه از ظرفیت خوبی برای همکاری برخوردار می باشند اما ما فقط در صورتی می توانیم از ظرفیت کشورهای منطقه استفاده نمائیم که سیاست آن کشورها هم مبتنی بر همکاری باشد. بدین سبب ما باید در نوع نگاهمان به این کشورها و اصلاح نگاه آن کشورها به ما تغییراتی را به وجود بیاوریم که این مساله در قالب فرمول اعتماد سازی، اطمینان سازی و تعامل و همکاری امکان پذیر است.
این استاد روابط بین الملل اظهار داشت: نباید این مساله را نادیده بگیریم که سیاست خارجی خیلی از کشورهای همسایه یک «سیاست خارجی تبعی» است یعنی از قدرت های دیگری تبعیت می کنند که آن قدرت ها ممکنست مناسبات خوبی با ایران نداشته باشند. این که چگونه ما بتوانیم بین «سیاست همسایگی» خودمان و «سیاست تبعی» این کشورها، نوعی سازگاری به وجود بیاوریم نکته ای است که به یک دیپلماسی فعال و پویا نیاز دارد.
شفیعی درباره ظرفیت های همکاری اقتصادی بین ایران و کشورهای همسایه هم اظهار داشت: یکی از عواملی که می تواند به همگرایی کشورها کمک نماید مکمل بودن اقتصاد آنهاست. لازم است دراین زمینه جمهوری اسلامی به رایزنی دیپلماتیک و اقتصادی با کشورهای همسایه برای شناسایی ظرفیت های همسایگان و معرفی ظرفیت های کشورمان ادامه دهد.
وی اظهار داشت: متاسفانه برخی کشورهای همسایه نیازهایی را که می تواند در پرتو همکاری منطقه ای تامین گردد را از کشورهای دوردست برآورده می کنند بدین سبب جمهوری اسلامی با دیپلماسی اقتصادی باید بتواند با اقناع سازی زمینه های همکاری را در منطقه بوجود آورد.
رابطه با همسایگان منافاتی با رابطه با دیگر کشورها ندارد
این کارشناس ارشد مسائل بین الملل اضافه کرد: کشورهای منطقه باید به این نتیجه برسند که همکاری منطقه ای نه فقط به لحاظ اقتصادی مفید می باشد بلکه اساساً به همکاریهای سیاسی و امنیتی و در نتیجه ایجاد محیط صلح آمیز منطقه ای کمک می نماید.
این استاد دانشگاه با اعلان اینکه نیازهای اقتصادی کشورها متنوع است، اظهار داشت: گرچه ممکنست در بعضی حوزه ها مثل نیازهای های تک، همسایگان نتوانند نیازهای یکدیگر را تامین کنند اما در برخی از حوزه ها مثل حوزه های اقتصادی میانی مثل سرمایه گذاری مشترک، ظرفیت های خوبی برای همکاری بین کشورهای همسایه وجود دارد.
وی درباره اهمیت جهانی سیاست همسایگی نیز اضافه کرد: سیاست همسایگی سیاستی نیست که فقط ایران آنرا مطرح کرده و از آن تبعیت کند بلکه سیاست همسایگی توسط اغلب کشورها و حتی سازمان هایی مثل اتحادیه اروپا دنبال می شود.
نماینده پیشین مجلس اظهار داشت: درباره این که سیاست همسایگی یک امر معمول در روابط کشورها با دنیای خارج است و این که سیاست همسایگی می تواند از جهات مختلف سودآور باشد، تردیدی وجود ندارد اما تحقق سیاست همسایگی منوط به این است که همه همسایگان به این سیاست باور داشته باشند.
شفیعی اشاره کرد: کشورهای منطقه باید یاد بگیرند که رابطه بین کشورهای همسایه با رابطه بین کشورهای دوردست الزاما منافاتی ندارد و بلکه می توانند مکمل همدیگر هم باشد. از این منظر، سیاست همسایگی می تواند تامین کننده منافع همه کشورهای منطقه باشد.
علائم و اظهارنظرها در تقویت سیاست همسایگی مهم هستند
وی اضافه کرد: بین همسایه و همسایگی فرق است. همسایه یک عنصر جغرافیایی و و ژئوپلتیکی است اما همسایگی یک عنصر فرهنگی است که الگوی خاصی از رفتار را بین کشورهای همسایه اقتضا و به وجود می آورد. بدین سبب سیاست همسایگی یعنی کشورهای یک منطقه فقط به سبب این که همسایه همدیگر هستند باید مناسبات خوبی داشته باشند.
این کارشناس ارشد مسائل بین الملل با اعلان اینکه سیاست همسایگی و سیاست تنش زدایی یک سیاست هستند که اجرای آن باید با تدابیر خیلی ماهرانه ای صورت گیرد، اظهار داشت: یکی از این تدابیر، مخابره علایم است یعنی ما باید علائمی را به کشورهای همسایه مخابره نماییم که کشورهای همسایه این علایم را نشانه دوستی و نشانه عزم و اراده جمهوری اسلامی برای برقراری یک رابطه دوستانه بدانند. از این منظر، سیاست خارجی در حقیقت مبادله علایم و نشانه هاست.
شفیعی، گفت و گو با همسایگان را اقدام دیگری دانست که پس از مخابره علایم، در تقویت روابط همسایگی موثر است و اضافه کرد: ما باید در کلمات و اظهارنظرهای سیاسی به شکلی حرف بزنیم که کشورهای منطقه، آنرا مکمل آن علامت های دوستی بدانند که ما مخابره کردیم.
وی اشاره کرد: بدین سبب پس از مبادله علایم و نشانه ها، اظهارنظر ها مهمست و باید در اظهار نظرها دقت نماییم و پس از اظهارنظرها تحرکات دیپلماتیک مطرح است. پس از تحرکات دیپلماتیک، شکل گیری تعاملات است که همه اینها از یک فرمول خاصی تبعیت می کند و به لحاظ تئوریک، دیپلمات های ما باید از این مسیرها به خوبی اطلاع پیدا کنند و بعد در این مسیرها به لحاظ عملیاتی گام بردارند. البته فقط کار دیپلمات ها نیست بلکه کار نخبگان، سیاستمداران، مقامات اجرائی بلندپایه و کل حکومت است.
منبع: محفل
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب