گروه بین المللی بحران:
شورای امنیت به ادعای آمریكا توجه نكند
به گزارش محفل ایرنا- گروه بین المللی بحران در گزارش «سازمان ملل زیر فشار حداكثری آمریكا» از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست به ادعای آمریكا در استفاده از سازوكار ماشه ترتیب اثر ندهند.
به گزارش محفل به نقل از ایرنا، گروه بین المللی بحران روز چهارشنبه گزارشی را منتشر نمود که در آن آمده است: دولت ترامپ در ادامه فشار حداکثری بر ایران درصدد است که برخلاف خروجش از برجام، به حقی که برای امضاکنندگان این توافق در نظر گرفته شده، استناد کند و تحریم های قبل از برجام را احیا سازد.
این گزارش می افزاید: سایر اعضای شورای امنیت نباید به چنین ادعایی ترتیب اثر دهند و تهران را تشویق کنند که واکنش افراطی نشان ندهد.
خلاصه این گزارش به شرح زیر است:
تحولات اخیر: محدودیت های تسلیحاتی سازمان ملل ضد ایران در اکتبر سال جاری (مهر ماه) منقضی خواهند شد. پیش نویس قطعنامه آمریکا که به دنبال تمدید این محدودیت ها بود در شورای امنیت شکست خورد. واشنگتن تاکید کرده است که از حق پیش بینی شده برای اعضای برجام مبنی بازگرداندن یکجانبه همه تحریم های سازمان ملل ضد ایران، که در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) در نتیجه توافقات هسته ای لغو شده بودند، استفاده خواهدنمود.
اهمیت موضوع: باتوجه به خروج دولت ترامپ از برجام، هرگونه اقدام آمریکا برای بازگرداندن تحریم ها مناقشه برانگیز خواهد بود و احیانا در شورای امنیت بن بستی ایجاد خواهدنمود. هدف دولت ترامپ واضح است: از بین بردن توافق هسته ای یا سخت تر کردن کار دولت بعدی برای پیوستن مجدد به آن.
راه کارها: اعضای باقی مانده در برجام و سایر اعضای شورای امنیت باید در مقابل این اقدامات واشنگتن به اتفاق مقاومت کنند. آنها بطور اساسی باید استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم ها را بعنوان یک اقدام بی نتیجه نادیده بگیرند، مانع از اجرایی شدن آن شوند و از ایران بخواهند که در مقابل این حرکت واشنگتن که در نهایت اقدامی نمادین شمرده می شود واکنش شدیدی نشان ندهد.
چکیده
نتیجه منطقی کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ ضد ایران درحال تحقق است: اقدامی برای از بین بردن برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام بوسیله اعمال یک جانبه گرایی در شورای امنیت.
دولت آمریکا در وهله اول بر آن بود تا محدودیت های تسلیحاتی سازمان ملل ضد ایران را که در اکتبر (مهر ماه) سال جاری منقضی می شود بوسیله تصویب یک قطعنامه جدید تمدید کند. پس از شکست مفتضحانه قطعنامه در شورای امنیت، واشنگتن برای برداشتن گام بعدی آماده می شود و آن چیزی نیست جز فعال کردن مکانیزم ماشه و در نتیجه بازگشت خودکار تمام تحریم های سازمان ملل (اسنپ بک) ضد ایران.
چنین حقی برای اعضای شرکت کننده در برجام در نظر گرفته شده است اما واشنگتن برخلاف اینکه بیش از ۲ سال از خروج جنجالی اش از این معاهده گذشته، هنوز مدعی استفاده از چنین حقی است.
هدف دولت ترامپ مشخص است: اجبار ایران به تسلیم شدن در مقابل خواسته های آمریکا در چارچوب یک توافق جدید (در صورتی دونالد ترامپ برای بار دوم در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود)؛ یا مانع تراشی برای بازگشت ایالات متحده به برجام (در صورتی که جو بایدن، معاون رئیس جمهوری سابق، برنده انتخابات پیش رو باشد).
اعضای شورای امنیت باید به اسنپ بک(بازگرداندن تحریم های لغو شده شورای امنیت) آمریکا بعنوان پدیده ای بلااثر و فاقد ارزش نگاه کنند. آنها همین طور باید در مقابل کوشش های آمریکا برای تشکیل کمیته های تحریم بایستند و ایران را مجاب کنند به اقدامات آمریکا که در عرصه عمل تاثیری ندارند واکنش افراطی نشان ندهد.
بیش از ۲ سال است که اجبار و تهدید ترجیع بند سیاست دولت ترامپ در مقابل ایران بوده است. از ماه می ۲۰۱۸ (اردیبهشت ۱۳۹۷)، واشنگتن تحریم های یک جانبه فلج کننده ای ضد جمهوری اسلامی وضع کرده است با این هدف که یا در آن کشور بی ثباتی ایجاد کند، یا تهران را وادار کند که به خواسته های هسته ای و منطقه ای آمریکا تن بدهد و یا هر دو.
اگرچه که بدون شک تا کنون اقتصاد ایران در نتیجه تحریم ها به شدت صدمه دیده اما هنوز آمریکا به هیچ یک از اهداف فوق دست نیافته است چونکه امروز ایران در مقایسه با دوران پیش از خروج آمریکا از برجام هم در زمینه هسته ای در جایگاه پیشرفته تری قرار دارد و هم در سطح منطقه، به همراه هم پیمانانش، تحریک آمیزتر عمل می کند.
محدودیت های تسلیحاتی سازمان ملل ضد ایران که در نتیجه گفت و گو های هسته ای و متن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در ماه اکتبر (مهر ماه) منقضی می شود، به محل نزاعی اساسی میان ایران و آمریکا بدل شده است. مقامات آمریکایی اعلام نموده اند که در تمدید محدودیت ها مصمم هستند و در نهایت به هدف شان خواهند رسید: یا با تصویب یک قطعنامه مستقل در شورای امنیت محدودیت های تسلیحاتی را تا مدت نامعلومی به تاخیر می اندازند یا با توسل به شیوه پیش بینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ یعنی همان اسنپ بک، تمام تحریم های سازمان ملل ضد ایران را باز می گردانند.
مسیر دوم با احیای شرایط پیشا برجامی می تواند توافق هسته ای را به کام مرگ بکشاند. در ۱۴ ماه آگوست (۲۴ مرداد ماه) گزینه اول با گرفتن ۲ رای موافق، ۲ رای مخالف و ۱۱ رای ممتنع به شکل تحقیرآمیزی شکست خورد و هم اکنون آمریکا خودرا برای گزینه دوم آماده می کند.
نیت اصلی دولت ترامپ هیچ گاه محل تردید نبوده است چونکه اگر هدف واقعی واشنگتن به حداقل رساندن تأثیر خرید و فروش سلاح های مجاز بر امنیت خاورمیانه بود، در مقایسه با تمدید نامحدود محدودیت های تسلیحاتی و یا تهدید به فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم های سازمان ملل، گزینه های واقع بینانه تری وجود داشت.
هنوز که هنوز است، دولت ترامپ بجای اینکه در چارچوب یک دیپلماسی حساب شده با متحدانش مشورت و با رقیبان تاثیرگذارش تعامل کند، با مطالبات حداکثری و تمایل حداقلی به مصالحه با این مسئله برخورد می کند.
اگرچه آمریکا در بدو امر تاکید کرده بود که در راه تمدید محدودیت های تسلیحاتی آماده است برجام را قربانی کند، اما سابقه دولت نشان میدهد که در واقع هدف از تمدید محدودیت ها بطور اساسی از بین بردن برجام بوده است.
بنابراین، انتخاب واقعی بین وجود یا عدم وجود محدویت های تسلیحاتی نیست، بلکه بین نجات برجام (که امری است دشوار اما حیاتی) و یا نابود کردن آن است.
اعضای باقی مانده در برجام نسبت به کاهش محدودیت های خرید و فروش سلاح های متعارف نگاه یکسانی ندارند. آلمان، فرانسه و انگلیس از چنین اتفاقی نگران هستند و دغدغه هایشان را هم بیان کرده اند درحالیکه ایران، روسیه و چین اعتقاد دارند که رفع این محدودیت ها جزء اساسی تصمیم مشترکی است که در ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) اتخاذ شد. اما همه ایشان در یک نظر مشترکند و آن اینکه یک بحران هسته ای جدید بمراتب نگران کننده تر است و مسیری که آمریکا به آن فرا می خواند ممکنست به چنین بحرانی بینجامد.
در نتیجه وظیفه اعضای شورای امنیت سازمان ملل این است که در مقابل کوشش های واشنگتن برای فعال کردن مکانیسم ماشه مقاومت کنند. گرچه عجیب بنظر می رسد که دولت ترامپ که خروجش از برجام را طی اطلاعیه ای با عنوان «پایان مشارکت آمریکا در برجام» اعلام نموده بود حالا بعنوان عضوی از برجام مدعی حقی شود، اما واقعیت این است که هیچ سازوکار مشخص و بی نقصی برای رد کردن این ادعا وجود ندارد.
در محتمل ترین سناریو، نزاعی سخت در نیویورک شکل خواهد گرفت که در آن آمریکا می گوید تحریم ها به صورت مشروع بازگشته اند، روسیه و چین چنین اعتقادی ندارند و اروپایی ها به همراه سایر اعضای شورای امنیت تمام تلاش شان را می کنند که نه با ایران درگیر شوند و نه به شورا صدمه بزنند. چنین بحرانی بحران های موجود میان اعضای دائمی شورای امنیت را تشدید و جایگاه شورا را بعنوان محلی برای تصمیم گیری قدرت های دنیا خدشه دار خواهدنمود.
سرنوشت برجام در گرو این چند عامل است: تعداد و اثرگذاری کشورهایی که ادعای آمریکا در خصوص بازگشت تحریم ها را می پذیرند، موضع کشورهای موثر اروپایی، عملکرد دبیرکل و دبیرخانه سازمان ملل، کیفیت واکنش ایران و بطور قطع نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا.
همانطور که آرای قطعنامه آمریکایی برای تمدید محدودیت های تسلیحاتی ضد ایران به وضوح نشان داد، اکثریت گسترده ای از اعضای شورای امنیت خواهان حفظ برجام و مخالف برنامه آمریکا هستند اما برخلاف آنچه که در مورد آن قطعنامه اتفاق افتاد، هیچ سازوکار مشخصی برای مقابله با کشیدن ماشه تحریم ها توسط آمریکا موجود نیست.
درعین حال، هنوز یک چاره موثر وجود دارد: بی تفاوتی جمعی نسبت به ادعای دولت ترامپ در خصوص بازگشت تحریم ها با زیر سوال بردن مشروعیت اقدام آمریکا و اعلام اینکه کشورها نه تحریم های جدید را به رسمیت می شناسند و نه در عمل برایشان اثری قائل هستند. در چنین وضعیتی، صرفاً یک عامل می تواند مرگ برجام را رقم بزند و آن انتقام ایران به شکل خروج از برجام و یا پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای است.
اینکه برجام چطور پس از تحمل ضربات پی در پی هنوز زنده است جای تعجب دارد اما اگر اعضای باقی مانده در برجام عاقلانه عمل کنند، این معاهده می تواند از یک نزاع دیگر هم جان سالم به در ببرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب