كارشناس ارشد مسائل قفقاز:
محور ترانزیتی ایران- ارمنستان باید بزودی تکمیل شود
کارشناس مسائل قفقاز بر لزوم تسریع در تکمیل مسیر ترانزیتی 25 ساله ایران-ارمنستان اصرار کرد و اظهار داشت: بخش زیادی از این محور از شمال گرجستان تا نزدیک نخجوان به شکل دشت است که بخش زیادی از آن هم راه اندازی شده است ولی قسمت جنوبی و کوهستانی آن، نیازمند راه اندازی ابنیه فنی مانند پل و تونل است.
سید محمدرضا دماوندی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی ایرنا با تشریح وضعیت راههای ترانزیتی ارمنستان پس از جنگ قره باغ، اظهار داشت: پس از جنگ ۴۴ روزه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در سال ۹۹ که طی آن باکو توانست تعدادی از مناطق را پس بگیرد، جمهوری آذربایجان بر طبق نقشه های زمان شوروی مدعی مالکیت حدود ۲۱ کیلومتر از جاده ترانزیتی بین ایران و ارمنستان شد و با استقرار ایست و بازرسی، از خودرو های درحال عبور همچون کامیون های ایرانی حق گمرکی دریافت کرد.
کارشناس ارشد مسائل قفقاز، این مسیر ترانزیتی را تنها جاده فعال داخل ارمنستان ذکر کرد که ایران از آن برای رسیدن به ارمنستان، گرجستان و دریای سیاه استفاده می نماید و اضافه کرد: باتوجه به اعمال حاکمیت جمهوری آذربایجان، عملا این راه برای عبور کامیون های ایرانی به ارمنستان قابل استفاده نخواهد بود.
وی اضافه کرد: گرفتن حق ترانزیت از کامیون های ایرانی از طرف باکو در طولانی مدت ادامه نخواهد داشت و برای سهولت حمل و نقل به داخل ارمنستان باید جاده جایگزین ایجاد شود.
دماوندی، اقدام جمهوری آذربایجان در تحمیل هزینه مضاعف گمرکی از کامیون های ایرانی را خلاف حسن همجواری و روابط دوستانه دانست و اظهار داشت: در طول ۳۰ سالی که از تشکیل جمهوری آذربایجان می گذرد، ایران همیشه امکان تبادل راحت و رفت و آمد میان نخجوان و خاک اصلی جمهوری آذربایجان را بوسیله خاک خود تسهیل کرد تا این کشور بتواند ارتباطش را با نخجوان حفظ کند. کمترین انتظار ایران این بود که باکو صبر کند تا جاده جایگزین در درون ارمنستان راه اندازی و حمل و نقل کامیون های ایرانی مبتلا به اختلال نشود و این رفتار دوستانه نبود.
این کارشناس مسائل قفقاز با اشاره به در دستور کار قرار گرفتن بهسازی جاده های قدیمی جهت استفاده کامیون های ترانزیتی ایرانی، اظهار داشت: بهسازی این جاده ها طبیعتا زمان بر خواهد بود. البته اقدام باکو موجب شد که ایروان با سرعت بیشتری برای بهسازی جاده جایگزین اقدام نماید تا حمل و نقل مبتلا به اختلال نشود و روابط تجاری بین دو کشور تداوم پیدا کند.
وی اضافه کرد: جاده قدیمی تاتو در ارمنستان که مسیر جایگزین است در منطقه ای صعب العبور قرار دارد و شروع فصل سرما و بارندگی، ممکنست تکمیل جاده را تا حدی با دشواری مواجه کند. این مسیر خیلی کم گذر است و از آن استفاده زیادی نمی گردد اما درحال تکمیل است و اگر سرما اجازه دهد، این جاده می تواند ظرف ۲ تا سه هفته دیگر به اتمام برسد. فعلا چاره ای جز استفاده از این جاده جایگزین نیست و این جاده باید سریعتر به بهره برداری برسد تا رانندگی ایرانی مجبور به دادن هزینه گمرکی مضاعف به جمهوری آذربایجان نشوند.
احداث گذر ترانزیتی شمال-جنوب تسریع می شود
دماوندی، گذر ترانزیتی شمال- جنوب را دیگر مسیر مواصلاتی بین ایران، ارمنستان و کشورهای این منطقه عنوان نمود و اضافه کرد: راه اندازی این گذر ترانزیتی ۲۵ ساله باید زودتر تکمیل شود و ارمنستان منابع مالی برای راه اندازی بخش داخلی این گذر را خاک تامین کند. اقدامات فنی - مهندسی قسمتی از تکمیل این گذر ترانزیتی پیچیده است و نیازمند ایجاد چند تونل و پل در مناطق کوهستانی نزدیک ایران است.
این کارشناس ارشد حوزه اوراسیا، آسیای میانه و قفقاز افزود: این گذر ترانزیتی که از شمال گرجستان آغاز می شود، از مرز ارمنستان تا نزدیک نخجوان به شکل دشت است و راه اندازی آن کار دشواری نیست و بخش زیادی از آن هم راه اندازی شده است ولی قسمت جنوبی و کوهستانی آن، نیازمند راه اندازی پل و تونل های گوناگون است که تکمیل کار را سخت می کند.
وی با تاکید بر سرعت بخشیدن به عملیات راه اندازی گذر ترانزیتی شمال-جنوب، اظهار داشت: قسمتی از پروژه اتصال خلیج فارس به دریای سیاه که در حقیقت گذر ترانزیتی جنوب به شمال ما است بوسیله راه اندازی این بزرگراه محقق می شود و راه اندازی آن برای ما دارای اهمیت است. در پروژه اقیانوس هند- چابهار- دریای سیاه، کشورهای مختلفی فعال می باشند و برای تکمیل آن اعلام مشارکت کرده اند. حتی بلغارستان که در آن طرف دریای سیاه قرار دارد هم برای مشارکت در این پروژه اعلام آمادگی کرده است.
دماوندی اشاره کرد: بخش عمده مسیر زمینی پروژه از بندر چابهار آغاز می شود و از ارمنستان و گرجستان عبور می کند تا در نهایت به بندر سوچی در دریای سیاه می رسد. در حقیقت مسیر اصلی زمینی آن، کشورهای ایران، ارمنستان و گرجستان هستند البته اگر جمهوری آذربایجان تمایل به همکاری داشته باشد این مسیر در حقیقت می تواند دو شاخه داشته باشد و یک مسیر از ارمنستان به گرجستان و یک مسیر از جمهوری آذربایجان به گرجستان برسد ولی به هر حال، ایران، ارمنستان و گرجستان مسیر اصلی عبور این گذرگاه مواصلاتی بین المللی هستند.
وی درباره سیاست خارجی دولت های گذشته در قبال جمهوری آذربایجان، اظهار داشت: واقعیت این است که خویشتنداری بیش از اندازه دولت های قبلی بجای تلطیف و تحکیم روابط، سبب سوء برداشت باکو شده است و آنها ظاهرا این رویکرد را به مفهوم ناتوانی یا ضعف قلمداد کرده اند. بطوریکه جمهوری آذربایجان بجای این که به سمت دوستی مستحکم تر جلو برود رفتارهای خصمانه از خود نشان میدهد.
دماوندی، پرواز پهپادهای رژیم صهیونیستی از خاک جمهوری آذربایجان برای خرابکاری در تاسیسات هسته ای ایران، همکاری در ترور دانشمندان هسته ای و سرقت اسناد هسته ای کشورمان در کنار حضور عوامل موساد و داعش کنار مرزهای ایران و در خاک جمهوری آذربایجان را غیرقابل پذیرش عنوان نمود و اظهار داشت: جمهوری آذربایجان در سه دهه گذشته از خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران عبور کرده ولی اقدام متقابل از سمت ایران اتفاق نیفتاده است.
وی افزود: نشان ندادن اقدام متقابل به مفهوم ضعف ایران نبود بلکه بنظر می رسد که در تحلیل موضوع گرفتار اشتباه شده بودیم برای اینکه تصور این بود که اگر مقابل جمهوری آذربایجان اقدام نماییم ممکنست شیعیان جمهوری آذربایجان تحت فشار قرار گیرند یا اقدامات ما موجب شود که باکو به سمت تل آویو متمایل شود. واقعیت قضیه این است که با وجود خویشتنداری ایران، جمهوری آذربایجان بیشتر به سمت رژیم صهیونیستی متمایل شد و شیعیان و دینداران در این کشور بیشتر تحت فشار قرار گرفتند.
این کارشناس ارشد مسائل منطقه اظهار داشت: اگر می خواهیم روابط مستحکم و مثبتی با باکو و ایروان داشته باشیم باید به آنها اعلام نماییم که روابط ما با هر کدام از آنها، مقابل دیگری نیست و جمهوری اسلامی به هر دو نگاه یکسانی دارد. این دو کشور همسایه هم باید به خطوط قرمز جمهوری اسلامی احترام بگذارند و در صورت رعایت نکردن، اقدام متقابل، حق جمهوری اسلامی است.
وی، رزمایش اخیر ایران در شمال غرب کشور و در مرزهای جمهوری آذربایجان را تصریح کرد و اظهار داشت: جمهوری آذربایجان بتازگی رزمایشی بعنوان سه برادر برگزار کرد که رژیم صهیونیستی هم در آن حضور داشت و برگزاری رزمایشی دیگر در نخجوان به مفهوم تداوم رویکرد خصمانه در قبال ایران است.
دماوندی در عین حال سیاست های جمهوری آذربایجان را تابع طراحی های ترکیه دانست و اظهار داشت: رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه یک شعار معروف تحت عنوان «به سوی شرق» و ایجاد ترکستان بزرگ دارد و می خواهد خودش را به شرق چین برساند و در راه رسیدن به این هدف، باید از خاک جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان و دریای خرز عبور کند. در این راه، فقط ارمنستان است که می تواند مانعی برای تحقق این هدف باشد.
این کارشناس ارشد مسائل منطقه اضافه کرد: در بند نهم توافقنامه جمهوری آذربایجان، ارمنستان، روسیه که در آخر جنگ ۴۴ روزه منعقد شد و محل ابهام هم هست، بر ایجاد یک گذر ترانزیتی از نخجوان به جمهوری آذربایجان تاکید شد که ارتباط آنها را بصورت مستقیم برقرار کند. در حقیقت، راه اندازی این گذر ترانزیتی خواسته آنکارا است و می خواهد بوسیله آن، خاک ارمنستان را هم دور بزند و طرح «به سمت شرق» را اجرائی کند.
دماوندی افزود: ترکیه در حقیقت گرداننده و هدایت کننده اصلی اتفاقات سال قبل بود و شاهد بودیم که نیروهای نظامی، مستشاری و تجهیزات و پهپادهای ترکیه در جنگ قره باغ حضور داشتند و می توان اظهار داشت که اکنون هم باکو، سناریوهای طراحی شده توسط ترکیه را به اجرا می گذارد.
این کارشناس ارشد حوزه قفقاز درباره روابط تهران و ایروان نیز اظهار داشت: روابط ایران و ارمنستان با وجود فراز و نشیب هایی که داشته، در طول تاریخ همیشه مثبت بوده است. مشروط بر این که ارمنستان درک درستی از وضعیت منطقه و تحولات بین المللی داشته باشد روابط دوستانه تاریخی بین دو ملت کماکان در آینده هم ادامه خواهد داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب